بررسی راهکارهای توسعه روابط اقتصادی و تجاری ایران و روسیه

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری انلاین،در این همایش که با حضور هیات رئیسه اتاق مشترک ایران و روسیه، سفیر ایران در روسیه و نمایندگان وزارت صنعت و معدن و سازمان توسعه تجارت برگزار شد، مشکلات تجاری بین دو کشور مورد بررسی قرار گرفت. در این هم‌اندیشی،‌ از حل مشکلات مبادلات بانکی صادرکنندگان به‌عنوان کلید صادرات یاد و به برخی از خدمات میربیزینس بانک نیز اشاره شد.

براساس آمارهای گمرک از حجم مبادلات تجاری بین ایران و روسیه، در سال گذشته حدود 964 میلیون دلار صادرات و واردات با کشور روسیه داشته‌ایم. بر این اساس، 5/296 میلیون دلار حجم صادرات ایران به روسیه و حدود 667 میلیون دلار نیز حجم واردات ایران از روسیه در سال 93 بوده است. براساس آمارها حجم مبادلات تجاری ایران و روسیه در سال 93 نسبت به سال 92 با کاهش 10 درصدی همراه بوده است. حجم مبادلات تجاری 964 میلیون دلاری بین ایران و روسیه در سال 93 درحالی صورت گرفته که این رقم در سال 92 بالغ بر یک میلیارد و 75 میلیون دلار بوده است. این حجم مبادلات تجاری بین دو کشور ایران و روسیه در حالی است که در سال‌های گذشته این رقم، مقادیر بالاتری را ثبت کرده بود. طی سال‌های 89 تا 93، بیشترین حجم مبادلات ایران و روسیه مربوط به سال 91 با حجم 2 میلیارد و 268 میلیون دلار با میزان واردات یک میلیارد و 769 میلیون دلاری و میزان صادرات 499 میلیون دلاری بوده است. در سال 89 نیز حجم مبادلات تجاری بین ایران و روسیه، به میزان یک میلیارد و 498 میلیون دلار ثبت شده است، پس از آن این حجم مبادلات در سال 90 با کاهش 23 درصدی نسبت به سال 89 به رقم یک میلیارد و 153 میلیون دلار رسید.
در این نشست رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه به برگزاری جلسات متعدد طی یک سال گذشته در جهت توسعه همکاری‌های تجاری با روسیه اشاره کرد و گفت: به‌علت تحریم‌های اروپا علیه روسیه، دولتمردان این کشور همواره علاقه خود را برای تامین نیاز‌های این کشور از ایران ابراز کرده‌اند، ولی بخش‌های خصوصی ما از فرصت به‌وجود آمده بهره کافی را نبرده و تنها 10درصد از حجم صادرات کل کشور مربوط به روسیه بوده است.
اسدالله عسگراولادی نشست هفته گذشته اجلاس همکاری‌های تجاری اتاق‌های بازرگانی و صنعت کشور‌های منطقه خزر با حضور روسای اتاق‌های بازرگانی 25 استان کشور و نمایندگانی از کشور‌های ترکمنستان، آذربایجان،قزاقستان، ارمنستان و روسیه در بندرانزلی را مفید و ارزشمند ارزیابی کرد و افزود: اراده روسای جمهور دو کشور که در جلسات مختلف بر آن تاکید کرده‌اند، افزایش همکاری‌های تجاری بین دو کشور است و بخش‌های خصوصی باید از این فرصت در جهت افزایش حجم مبادلات با روسیه استفاده کنند.
در ادامه این نشست، قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت از مصوبه ستاد ویژه تدابیر اقتصادی برای جایگزینی روبل و ریال در تبادلات تجاری ایران و روسیه خبر داد و اعلام کرد: این مصوبه به بانک مرکزی ابلاغ شده است.
مجتبی خسروتاج در همایش اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه در تهران گفت: زمینه‌های همکاری ایران و روسیه در دو قالب صادرات کالاهای غیرنفتی و ایجاد ظرفیت‌های نفت و فرآورده‌های مختلف نفتی خلاصه می‌شود که بر این اساس، بنا داریم تا با صادرات کالاهای غیرنفتی، اقلامی را وارد کنیم که ورود آنها با ارز صادراتی توجیه دارد.
وی افزود: برای رونق تبادلات تجاری مذاکراتی را با «میربیزینس بانک» صورت داده‌ایم که اطلاعیه‌های مربوط به آن نیز منتشر شده است تا بتوانیم ارز صادراتی صادرکنندگان کالا و خدمات به روسیه را به نرخ روز در ایران تحویل بدهیم.وی تصریح کرد: ترتیباتی را اتخاذ کرده‌ایم که بر مبنای آن، در مقابل صادرات کالاها، اقلام موردنیاز با ارز متقاضی وارد شود. بر این اساس، ترتیبات بانکی که به دولت پیشنهاد شده و از طریق ستاد تدابیر ویژه اقتصادی به بانک مرکزی رفته، به‌گونه‌ای است که پایه پولی با روبل و ریال حاکم شود.خسروتاج ادامه داد: در این رابطه با بانک مرکزی ایران و روسیه مذاکراتی صورت گرفته؛ اما هنوز جایگزینی روبل و ریال در مبادلات تجاری به جای دلار نهایی نشده است.
قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت اضافه کرد: در زمینه ظرفیت صادرات نفتی و فرآورده‌های نفتی ایران، شرکت‌های مختلفی از کشورهای دنیا خریدار این فرآورده‌ها هستند که از جمله آنها روسیه است.
وی ادامه داد: بنا داریم از تعرفه‌های ترجیحی در تبادلات تجاری دو کشور استفاده کنیم، اما روس‌ها معتقد به مذاکرات جدیدی در رابطه با تعرفه‌ها هستند که بر این اساس، رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران در رأس هیاتی بلندپایه خرداد ماه سال جاری به روسیه سفر خواهد کرد تا در این رابطه مذاکراتی صورت گیرد.خسروتاج با اشاره به تجارت آزاد روس‌ها با ۵ کشور حوزه اوراسیا همچون بلاروس، ارمنستان، تاجیکستان و قزاقستان، اظهار کرد: ایران تلاش دارد تا مذاکراتی را با این اتحادیه برای استفاده از تعرفه‌های ترجیحی در تجارت صورت دهد.
قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت، یکی از مشکلات پیش‌روی صادرات کالاهای ایرانی به روسیه را در نوبت قرار گرفتن کشتی‌های ایرانی حامل میوه و تره‌بار دانست و خاطرنشان کرد: درخواست ما از روسیه اولویت دادن به تخلیه این بارهای صادراتی بود که بر این اساس، موافقت شد تا چنانچه ۳ روز قبل از حرکت کشتی‌ها به روس‌ها اطلاع داده شود، ترخیص میوه و تره‌بار به دلیل فسادپذیری خارج از نوبت صورت گیرد.
وی از جمله مشکلات صادرات کالاهای ایرانی به روسیه را کمبود کشتی و کانتینر یخچال‌دار دانست و ادامه داد: در جلسه‌ای که اواخر سال گذشته با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت صورت گرفت، مقرر شد تا اگر فردی کانتینر یخچال‌دار مستعمل بیاورد، در چارچوب قراردادی که تنظیم می‌شود، بتواند آنها را به ناوگان وارد کند.
خسروتاج در پایان درخصوص حمل‌ونقل کالاهای صادراتی ایران به روسیه نیز خاطر نشان کرد: اتاق مشترک ایران در حال مذاکره با برخی ایرلاین‌ها است که بتواند ۵۰ درصد از هزینه جابه جایی تجار به روسیه را پوشش دهد. در ادامه، سفیر ایران در روسیه از سه گام مهم در راستای توافقات بانکی بین ایران و روسیه خبر داد و گفت: افتتاح حساب مشترک و پایاپای بین ایران و روسیه، حضور چند بانک روسی در ایران و تعیین یک بانک روسی برای مبادلات ریالی در روسیه از مهم‌ترین این اقدامات است.
مهدی سنایی گفت: با موافقت رئیس کل بانک مرکزی برای چند بانک روسی در ایران حساب ریالی افتتاح می‌شود. هفته گذشته نیز دو بانک روسی در ایران حضور یافته و مذاکراتی را با مقامات بانک مرکزی ایران انجام داده‌اند.وی افزود: افتتاح حساب مشترک و پایاپای ایران و روسیه دومین گام توسعه روابط بانکی بین ایران و روسیه خواهد بود و در این زمینه توافقاتی بر مبنای حساب مشترک و پایاپای صورت گرفته تا این حساب افتتاح شود. حتی بر این اساس طرف ایرانی و روسی از طرف بانک مرکزی دو کشور انتخاب شده‌اند.سفیر ایران در روسیه همچنین با بیان اینکه روسیه پیش از این تنها با کشور چین چنین حسابی را گشایش کرده است، خاطرنشان کرد: این اقدام با ایران نیز برای تسهیل در مبادلات تجاری در دستور کار قرار گرفته است.
وی گام سوم مبادلات را از طریق میربیزینس بانک عنوان کرد و گفت: بر این اساس قرار شده تا صادرکنندگان ایران معادل ارز کالای فروخته شده خود را از روسیه عیناً به‌صورت ریالی در ایران تحویل بگیرند که دو نوبت جلسه هیات مدیره بانک ملی در مسکو برگزار شده و بانک ملی صرافی خود را در این کشور فعال کرده است.
سنایی در بخش دیگری از سخنان خود به این نکته اشاره کرد که از سمت روسیه به ایران مبلغی که به صادرکنندگان تحویل داده می‌شود، نامحدود است، اما برای تحویل پول روسی به ازای ریالی که در ایران پرداخت می‌شود، اندکی محدودیت وجود دارد.
وی با اشاره به روند نزولی مبادلات تجاری بین دو کشور تصریح کرد: سه سال پیاپی روابط تجاری ایران و روسیه سالانه 20 تا 30 درصد کاهش یافت، اما با تغییر دولت این روند متوقف و رو به افزایش گذاشت باز هم متناسب با ظرفیت‌های دو کشور نیست. این در حالی است که حجم مبادلات روسیه با کشورهای اطراف خود نسبت به ایران 10 برابر است و امیدواریم حجم کنونی افزایش چشمگیری داشته باشد. سفیر ایران در روسیه گفت: روسیه و ایران هر دو در روابط تجاری‌شان به کشور‌های دیگر انرژی می‌فروشند اما این به معنا نیست که هیچ‌گونه امکان همکاری بین ایران و روسیه وجود نداشته باشد. اخیرا موافقت‌نامه‌ای جامع برای همکاری‌های دوجانبه میان دو کشور به امضا رسیده که حوزه انرژی از جمله بخش‌های این موافقت‌نامه است.سنایی به روابط ایران و روسیه در بخش فناوری اشاره کرد و ادامه داد: در این حوزه، کمیته فناوری بین دو کشور شکل گرفته و روسیه به شکل آگاهانه همکاری‌های خود را با ایران افزایش داده است. همچنین تا سال گذشته مجوز برای شرکت‌های ایرانی برای صادرات آبزیان وجود نداشت که تلاش شد مجوزها برای این شرکت‌ها گرفته شود و در
دی‌ ماه سال گذشته این مساله حل شد.
وی افزود: در بخش تعرفه‌های آبزیان در گذشته بین 25 تا 30 درصد در نظر گرفته می‌شد اما هفته پیش از طرف روسیه اعلام شد که تعرفه آبزیان از ایران به روسیه بین دو تا هفت درصد کاهش پیدا خواهد کرد.سفیر ایران در روسیه درباره‌ صادرات محصولات لبنی و دامی به روسیه عنوان کرد: در بخش محصولات لبنی و دامی که امکان صادرات به روسیه وجود دارد، شرکت‌هایی از سوی روسیه برای آموزش به ایران آمدند و تاکنون 70 درصد از اشکالاتی که به فرآیند تولید محصولات لبنی ما از سوی آنها گرفته شد، طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی برطرف شده است.
سفیر ایران در روسیه با تاکید بر اینکه دولت یازدهم نگاه ویژه‌ای درخصوص تقویت همکاری با کشورهایی همچون روسیه و چین دارد، خاطر نشان کرد:
هم اکنون که تحریم‌هایی علیه روسیه وضع شده است، ایران می‌تواند یکی از طرف‌های تجاری این کشور باشد ؛ این در حالی است که روسیه در سال 2013، 40 میلیارد دلار واردات مواد خوراکی از دنیا داشته است.
سنایی اظهارکرد: روابط دو کشور در طول یک سال اخیر تحول جدی یافته که روسای جمهوری دو کشور چهار بار ملاقات حضوری و شش بار مذاکره تلفنی با یکدیگر داشته‌اند، ضمنا سال ۹۳ در مجموع ۹۰۰ هیات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بین دو کشور تبادل شده است.وی همچنین از تدوین موافقت‌نامه تسهیل روادید خبر داد و تصریح کرد: این موافقت‌نامه در شش ماه اول سال اجرا خواهد شد.سنایی در پایان از علاقه‌مندی روس‌ها برای انعقاد قراردادهای تجاری طولانی مدت با شرکت‌های ایرانی خبر داد و گفت: به نظر می‌رسد تجار ایرانی در این زمینه استقبالی نمی‌کنند.
همچنین‌ ولی‌الله افخمی‌راد، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به نیاز کشور در صادرات به روسیه گفت: باید ظرفیت‌سازی برای تولید و لزوم سرمایه‌گذاری با توجه به اینکه تولیدات داخلی کمتر قابلیت صادراتی را دارند در دستور کار قرار بگیرند.
وی ادامه داد: پس از عضویت ایران در اتحادیه اوراسیا نیز مطمئنا زمینه‌های تجارت با روسیه آسان‌تر و فعال‌تر خواهد شد زیرا تعرفه‌های ترجیحی برای تجار به این وسیله فراهم می‌شود.
معاون وزیرصنعت، معدن و تجارت همچنین به اقلام صادراتی ایران به روسیه اشاره و اظهار کرد: خیار و خیارترشی، مکمل‌های دارویی، سیمان سفید، سبزی، رب گوجه، خشکبار و پسته و... از بیشترین اقلامی است که از طرف ایرانی به روسیه صادر می شود.
افخمی‌راد در رابطه با ایجاد ایرلاین هوایی نیز بیان کرد: برقراری خط هوایی به آستاراخان یکی از ضروریاتی است که امیدواریم با سیاست‌های تشویقی این خط هوایی بین دو کشور راه‌اندازی شود. ضمن آنکه حمل‌ونقل دریایی نیز با یک برنامه‌ریزی منظم از طریق کمکی که کشتیرانی به تجار دارد، در حال انجام است و اگر ضرورت ایجاب کند، مطمئنا تعداد کشتی برای تجار بیشتر خواهد شد.
در این نشست هم‌اندیشی، مدیرعامل میربیزینس بانک نیز به ارائه برخی از خدمات این بانک پرداخت و گفت: گشایش اعتبار اسنادی و صدور ضمانت‌نامه‌های بانکی برای طرف ایرانی و روسی از جمله خدماتی است که تجار ایرانی می‌توانند از آن استفاده کنند.